بهترین مسیرهای کوهنوردی در تکاب
شهرستان تکاب با طبیعتی بکر و چشم‌اندازهای خیره‌کننده، یکی از مقاصد جذاب برای علاقه‌مندان به کوهنوردی در غرب کشور به‌شمار می‌رود. وجود قله‌های تاریخی و اسرارآمیزی مانند بلقیس و زندان دیو، فرصت تجربه‌ای متفاوت از کوهنوردی در تکاب را فراهم کرده است. تنوع زمین‌شناسی، پوشش گیاهی خاص و ترکیب جاذبه‌های طبیعی با افسانه‌های محلی، این منطقه را به بهشتی برای طبیعت‌دوستان تبدیل کرده است. مسیرهای کوهنوردی در این منطقه، از ساده تا چالش‌برانگیز متغیر است و مناسب سطوح مختلف تجربه می‌باشد. در ادامه، با مهم‌ترین کوه‌ها و نکات ضروری کوهنوردی در این منطقه آشنا می‌شوید.
بهترین مکان های کوهنوردی در تکاب
تکاب با طبیعتی خاص و قله‌های دیدنی، مقصدی محبوب برای کوهنوردی است. در ادامه به معرفی بهترین مسیرها و کوه‌های این منطقه خواهیم پرداخت.
1. قله بلقیس
قله بلقیس با ارتفاعی نزدیک به ۳۳۴۰ متر، مرتفع‌ترین نقطه استان زنجان است و در محدوده نزدیک به تخت‌سلیمان قرار دارد. این قله، تلفیقی خاص از مناظر طبیعی و آثار تاریخی محسوب می‌شود و به‌دلیل نزدیکی به قلعه ساسانی بلقیس و مجموعه باستانی تخت‌سلیمان، تجربه‌ای ترکیبی از کوهنوردی و میراث فرهنگی را فراهم می‌کند. مسیر صعود آن از روستای قراول‌خانه آغاز شده و پس از عبور از مراتع و چشمه‌های مسیر، به ییلاق‌های بالایی منتهی می‌گردد؛ آمادگی بدنی متوسط و تجهیزات استاندارد برای پیمایش زمینی ۳ تا ۳.۵ ساعت برای رسیدن به قله لازم است. این مسیر، در طول فصول بهار و اوایل تابستان، با دامنۀ سبز و گل‌های کوهی زیبا؛ یکی از بهترین مناطقی است که می‌توانید در تکاب برای کوهنوردی انتخاب کنید. بنابراین اگر از خود می پرسید که برای کوهنوردی در تکاب کجا برویم؟ قطعا قله بلقیس یکی از بهترین گزینه ها می باشد.
ویژگی‌های شاخص بلقیس:
-
ارتفاع قابل‌توجه ۳۳۴۰ متر
-
پوشش گیاهی متنوع فصلی
-
حضور چشمه‌های مسیر
-
پیمایش روزانه قابل انجام
-
تلفیق طبیعت و آثار تاریخی ساسانی
-
چشم‌اندازی باز به تخت‌سلیمان و رشته‌کوه‌های مجاور
نکات مهم:
-
استفاده از کفش کوهنوردی مقاوم و باتوم برای تعادل و ایمنی در مسیر توصیه می‌شود.
-
همراه داشتن کوله سبک شامل آب کافی و تغذیه کافی ضروری‌ست.
مسیر دقیق صعود:
از تکاب به سوی تخت‌سلیمان حرکت کنید و پس از رسیدن به قراول‌خانه، خودرو را پارک کرده پاکوب مشخص دامنه شرقی را در پیش بگیرید. پس از ۲ تا ۳ ساعت پیمایش از طریق چشمه‌ها و یال‌های مرتفع، به قله خواهید رسید. مسیر برگشت نیز همان مسیر رفت است و مجموع برنامه حدود ۶ تا ۷ ساعت طول می‌کشد.
2. زندان دیو
زندان دیو یکی از جلوه‌های شگفت‌انگیز طبیعت در نزدیکی تکاب است؛ دره‌ای تنگ با دیواره‌های سنگی عمودی که گویا به‌دست طبیعت برای اسیر کردن دیوها ساخته شده است. این مکان با دیواره‌های بلند گرانیتی و شکل‌های عجیب سنگی، فضایی دراماتیک و هیجان‌انگیز برای بازدید و پیمایش فراهم می‌کند. برای کوهنوردان علاقه‌مند به مسیرهای فنی، این دره چالش‌هایی همچون عبور از مسیرهای باریک، بالارفتن از دیواره‌های کوتاه و حفظ تعادل در نقاط صخره‌ای را دارد که تجربه‌ای متفاوت از کوهنوردی در تکاب ارائه می‌دهد. درختچه‌های مقاومی در داخل دره رشد کرده‌اند که در فصل‌های پرآب، همراه با صدای چشمه‌ها، حال‌وهوای منحصربه‌فردی می‌سازند. مسیر مناسب بازدید معمولاً پله‌های مرتفع، پلکان‌های حفاری‌شده در سنگ و راهروهای باریک است که نیازمند کفش محکم، کلاه ایمنی و دقت بالا هستند.
ویژگی‌های برجسته زندان دیو:
-
دره‌ای با دیواره‌های عمودی و باریک
-
ترکیب جذاب طبیعت و پدیده صخره‌ای
-
مسیرهای پلکانی و حفاری‌شده در سنگ
-
پوشش گیاهی مقاوم در لابه‌لای سنگ‌ها
-
چشمه‌ها و جریان‌های آب فصلی داخل دره
-
مناسب برای کوهنوردی فنی و بازدید طبیعی
نکات مهم:
-
برای پیمایش این دره باید حتماً از کلاه ایمنی و کفش کوهنوردی محکم استفاده کنید تا از لغزش و سقوط سنگ‌ریزه پیشگیری شود.
-
در مسیرهای باریک اگر مه یا رطوبت وجود داشته باشد، کفش‌های ضدلغزش و دستکش کوهنوردی مناسب برای حفظ تعادل و ایمنی توصیه می‌شود.
مسیر دقیق پیمایش:
از تکاب به سمت تخت‌سلیمان رفته و در نزدیکی مسیر اصلی، تابلو راهنما به سمت دره زندان دیو را دنبال کنید. پس از پارک خودرو، وارد مسیر پاکوب هستید که ابتدا با شیب ملایم به داخل دره هدایت می‌شود، سپس مسیر به صورت پلکان و راهروهای صخره‌ای ادامه یافته و نهایتاً پس از حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت پیمایش فنی، به انتهای دره (دهانه باریک یا «زندان») می‌رسید. بازگشت نیز همان مسیر است، یا معمولاً می‌توان با عبور از بخش دیگری از دره به نقطه آغازین برگشت.
3. قلا بردینه
قله قلا بردینه با ارتفاع تقریبی ۲۹۰۰ متر در شمال‌غرب تکاب قرار دارد و به‌واسطه چشم‌اندازهای وسیع از دشت‌های اطراف و منظر تاریخی تخت‌سلیمان، یکی از بهترین مسیرهای کوهنوردی در تکاب است. مسیر صعود آن از روستای نبی‌کندی آغاز می‌شود و در ابتدای راه عبور از باغات و مراتع سرسبز، حس نزدیکی به طبیعت را تقویت می‌کند. در ادامه، مسیر از پاکوب سنگلاخی عبور کرده و با شیب نسبتاً تند به سوی یال منتهی می‌شود؛ این بخش چالشی سبک و نیازمند تمرکز است. در یال قله، فضای وسیع و بادگیر همراه با خطوط دید به قله بلقیس و تخت‌سلیمان، روح هر کوهنوردی را درگیر بلندپروازی طبیعی می‌کند. این مسیر انتخابی عالی برای کسانی‌ست که به دنبال ترکیب طبیعت و رصد هنر باستان در ارتفاع هستند.
ویژگی‌های شاخص قله قلا بردینه:
-
ارتفاع نزدیک به ۲۹۰۰ متر
-
مسیر آغازین از باغات و مراتع سرسبز
-
شیب نسبتاً تند در بخش پایانی
-
چشم‌انداز دل‌انگیز به تخت‌سلیمان و محدوده کوهستانی
-
پاکوب نسبتاً مشخص و قابل‌پیگیری
-
مناسب برای کوهنوردان نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای
نکات مهم:
-
استفاده از کفش کوهنوردی سنگریزه‌ای و لاستیکی مناسب، همراه با باتوم کوهنوردی، به افزایش ایمنی در مسیر توصیه می‌شود.
-
مسیر چندساعته است و همراه داشتن آب کافی و تغذیه متوسط برای جلوگیری از خستگی ضروری‌ست.
مسیر صعود دقیق:
خودرو را در روستای نبی‌کندی پارک کرده و مسیر پاکوبی به سمت شمال در دامنه و باغ‌ها آغاز می‌شود؛ پس از طی حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت، وارد مسیر سنگلاخی شده و با شیب ملایم به یال نزدیک می‌شوید. ادامه مسیر بر روی یال اصلی، پس از حدود ۲ تا ۲.۵ ساعت کلنوردی به قله می‌رسد. مجموعاً مسیر رفت‌وبرگشت بین ۵ تا ۶ ساعت زمان می‌برد.
4. کوه‌های منطقه چمن متحرک چملی‌گول
منطقه چملی‌گول معروف به «چمن متحرک» در غرب تکاب، شامل تپه‌ها و ارتفاعات متعددی است که به‌خاطر ساختار خاک و تردد آب، در فصول بارندگی تا حدی حرکت می‌کنند. این ناحیه با چشم‌اندازی سرسبز، تعدادی چشمه کوچک و گسترش گیاهان دارویی، نقطه‌ای منحصربه‌فرد برای طبیعت‌گردی و کوهنوردی در تکاب است. ارتفاع تپه‌ها بین ۲۱۰۰ تا ۲۳۰۰ متر است و پیمایش مسیرهای مختلف آن، بسته به میزان بارندگی، تجربه‌ای متفاوت ارائه می‌دهد. به‌ویژه در بهار، پوشش گل‌های رنگارنگ و چمنزارهای پرآب، فضایی بی‌نظیر برای پیاده‌روی طولانی و آرامش در دل طبیعت فراهم می‌آورد. این منطقه برای کوهنوردان تازه‌کار نیز مناسب است و در نقطه‌ای نوردگان می‌توانند مسیر خود را با مشاهده جغرافیا و پوشش گیاهی انتخاب کنند.
ویژگی‌های چشم‌گیر چملی‌گول:
-
تپه‌های چمن‌پوش با ارتفاع ۲۱۰۰ تا ۲۳۰۰ متر
-
خاک و پوشش گیاهی خاص که منجر به حرکت تپه‌ها می‌شود
-
نوروزی پرگل و چشم‌انداز به چشمه‌ها و مراتع
-
مسیرهای بی‌علائم اما قابل خلق
-
مناسب برای کوهنوردی تفریحی و پیاده‌روی سبک
-
نزدیک به روستاها و دسترسی آسان
نکات مهم:
-
در فصل بارندگی، کفش ضدآب و زیره مقاوم توصیه می‌شود چون مسیر ممکن است لغزنده و باتلاقی شود.
-
چون پاکوب مشخص نیست، بردن نقشه یا استفاده از GPS ضروری است تا مسیر گم نشود.
مسیر پیمایش دقیق:
ابتدا از تکاب به سمت جاده روستای بدرلو بروید و وارد مسیر خاکی پارک شوید. پیاده‌روی اولیه از جنگل یا باغ‌های محلی شروع شده و سپس وارد تپه‌های چمن‌پوش می‌شوید. پیمایش تپه‌ای چندین دور کامل یا مسیر حلقوی به طول تقریبی ۱۰ تا ۱۲ کیلومتر قابل طراحی است. در فصول گرم، برنامه نیم‌روزه به قله یا ارتفاعات مرکزی پیشنهاد می‌شود.
5. زندان نبی کندی
زندان نبی‌کندی در نزدیکی روستای نبی‌کندی، در مسیری پارک‌شده قرار دارد و همراه با مسیرهای سنگلاخی بکر و مناظر دیدنی، مقصد خاصی برای کوهنوردی در تکاب محسوب می‌شود. این محوطه با دیواره‌های سنگی کوتاه و راهروهایی به شکل تونل‌مانند، ترکیبی از تجربه صعود و تماشای طبیعت صخره‌ای است. طول مسیر پیمایش داخل دره و دیواره‌ها حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت است و برای کوهنوردان معمولی نیز توصیه می‌شود. ویژگی منحصربه‌فرد آن، وجود راه‌های دسترسی متنوع و محیطی نسبتا خلوت نسبت به بقایای تاریخی تخت‌سلیمان است. رفتن به «زندان نبی کندی» انتخابی بسیار خوب برای علاقه‌مندان به کوهنوردی سبک همراه با کنجکاوی تاریخی است.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد زندان نبی‌کندی:
-
راهروها و دیواره‌های سنگی تونل‌مانند
-
ارتفاع دیوارها تا ۱۰ متر
-
مسیر نسبتاً کوتاه اما با جذابیت فضایی
-
نزدیک به روستای نبی‌کندی
-
مناسب برای همه سنین با مهارت معمولی
-
خلوت‌تر و دسترسی آسان‌تر نسبت به تخت‌سلیمان
نکات مهم:
-
استفاده از کلاه ایمنی سبک و کفش مقاوم و انعطاف‌پذیر برای عبور راحت از مسیرهای باریک توصیه می‌شود.
-
در نقطه‌هایی که سایه وجود دارد، امکان ریزش سنگ‌های کوچک هست؛ پس حواس جمع باشید و سر را بالا نگاه نکنید.
مسیر پیمایش دقیق:
از مرکز تکاب به سمت روستای نبی‌کندی حرکت کنید، تابلو «زندان» را دنبال کرده و خودرو را در ابتدای مسیر خاکی پارک کنید. مسیر پاکوب کوتاه به داخل دره و دیواره‌ها در طول ۲۰۰–۳۰۰ متر به تونل اصلی و دیواره‌ها می‌رسد. پیمایش کامل مسیر رفت و برگشت با مشاهده دیواره‌ها حدود ۲ تا ۲.۵ ساعت طول می‌کشد.
نکات ضروری برای کوهنوردی در تکاب
قبل از شروع کوهنوردی در تکاب، آشنایی با نکات ضروری و رعایت موارد ایمنی کمک می‌کند تا سفری بدون خطر و خاطره‌انگیز داشته باشید. در ادامه به مهم‌ترین نکات برای کوهنوردی در تکاب می‌پردازیم.
۱. بررسی شرایط جوی قبل از صعود
شرایط آب‌وهوایی در مناطق کوهستانی تکاب، به‌ویژه در ارتفاعات بلقیس و چملی‌گول، بسیار متغیر است. بارش ناگهانی، مه‌گرفتگی یا سرمای شدید می‌تواند مسیر را سخت و حتی خطرناک کند. بنابراین بررسی دقیق پیش‌بینی هوا از منابع معتبر پیش از حرکت بسیار ضروری است.
۲. استفاده از کفش مناسب و ضد لغزش
مسیرهای کوهنوردی در تکاب اغلب سنگلاخی، خاکی یا گلی هستند و در برخی مناطق مانند زندان دیو یا چملی‌گول امکان لغزش زیاد است. پوشیدن کفش کوهنوردی با زیره آج‌دار و مچ‌گیر از آسیب‌دیدگی جلوگیری می‌کند. اگر فصل بارندگی است، استفاده از کفش ضدآب هم توصیه می‌شود.
۳. به‌همراه داشتن تجهیزات ایمنی اولیه
در مناطق دورافتاده مانند زندان نبی‌کندی یا قلا بردینه، امکان دسترسی سریع به کمک‌های اولیه وجود ندارد. داشتن جعبه کمک‌های اولیه، چراغ پیشانی، سوت و کلاه ایمنی سبک می‌تواند در مواقع اضطراری بسیار مفید باشد. تجهیزات ساده اما کاربردی، امنیت برنامه را چند برابر می‌کند.
۴. آشنایی با مسیر یا استفاده از GPS
بسیاری از مسیرهای کوه‌های اطراف تکاب مانند چمن‌های چملی‌گول یا قلا بردینه فاقد تابلو یا راهنما هستند. برای جلوگیری از گم‌شدن، آشنایی قبلی با مسیر یا استفاده از نرم‌افزارهای GPS ضروری است. در صورت امکان، همراهی با افراد محلی یا راهنما کمک بسیار بزرگی خواهد بود.
۵. تأمین آب و خوراکی کافی
در بیشتر مسیرهای کوهنوردی تکاب چشمه یا فروشگاهی در دسترس نیست و برنامه ممکن است چندین ساعت یا حتی یک روز طول بکشد. به‌همراه داشتن آب کافی، تنقلات سبک اما انرژی‌زا مانند مغزها و خرما بسیار اهمیت دارد. به‌ویژه در فصول گرم، بی‌آبی می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
۶. رعایت اصول طبیعت‌گردی و پاکیزگی
طبیعت مناطق کوهستانی تکاب از جمله بلقیس و چملی‌گول بسیار بکر و دست‌نخورده است. انداختن زباله، آسیب به پوشش گیاهی یا روشن‌کردن آتش در مناطق حساس، به محیط زیست آسیب جدی وارد می‌کند. همواره زباله‌ها را جمع‌آوری کرده و به اصل «کمترین ردپا» پایبند باشید.
نتیجه گیری
منطقه تکاب با وجود قله‌های شاخصی مانند بلقیس، زندان دیو، و چمن‌های متحرک چملی‌گول، یکی از خاص‌ترین مقاصد طبیعت‌گردی و کوهنوردی در غرب ایران به‌شمار می‌رود. تنوع زمین‌ساختی، پوشش گیاهی کم‌نظیر و ترکیب جاذبه‌های طبیعی با افسانه‌های تاریخی، جذابیتی فراتر از یک برنامه ورزشی به کوهنوردی در تکاب می‌بخشد. مسیرهای صعود متنوع از ساده تا نیمه‌فنی، هم برای مبتدیان و هم کوهنوردان حرفه‌ای مناسب است. تجربه این ارتفاعات با رعایت نکات ایمنی و احترام به طبیعت، سفری خاطره‌انگیز و امن را رقم خواهد زد.
به پایان این مقاله رسیدیم، امیدواریم مقاله “بهترین مسیرهای کوهنوردی در تکاب” مورد قبول شما بوده باشد. همچنین ممکن است بخواهید مقاله دیگر ما در مورد معرفی بهترین برندهای تجهیزات کمپینگ را هم ببینید.