لباس گورتکس چیست؟
احتمالاً نام گورتکس (GORE-TEX) را بارها در معرفی لباس های کوهنوردی، کفشهای ضدآب یا تجهیزات فضای باز شنیدهاید. اما آیا تا به حال فکر کردهاید چه چیزی این پارچه را تا این اندازه خاص و منحصر به فرد کرده است؟ اساساً، گورتکس را میتوان به عنوان پارچهای بسیار بادوام، قابل تنفس، ضد آب و ضد باد تعریف کرد. همین ویژگیها باعث شده این پارچه در ساخت لباس های کوهنوردی، کت های ضد باران، کفشهای ورزشی و لوازم کمپینگ به طور گسترده استفاده شود.
به زبان ساده، گورتکس همان چیزی است که باعث میشود حتی در سختترین شرایط جوی از باران و برف گرفته تا بادهای سرد کوهستانی خشک، گرم و راحت بمانید. در ادامه این مطلب از سایت هوراز، به این سؤال پاسخ میدهیم که لباس گورتکس چیست، این پارچه چگونه کار میکند و چرا به یکی از محبوبترین انتخابها در میان طبیعتگردان و کوهنوردان حرفهای تبدیل شده است.
گورتکس چیست؟
گورتکس (GORE-TEX) یک غشای تنفس پذیر و ضدآب است که از پلی تترافلوئورواتیلن منبسط شده (ePTFE) یا در نسخههای جدیدتر از پلی اتیلن منبسط شده (ePE) ساخته میشود. این فناوری در لباسهای فضای باز و تجهیزات حرفهای مورد استفاده قرار میگیرد و به دلیل دوام بالا و عملکرد بی نظیرش شهرت دارد.
غشاهای گورتکس نیمه تراوا هستند؛ یعنی میتوانند بخار عرق را از بدن به بیرون منتقل کنند، اما اجازه ورود آب، برف و رطوبت را نمیدهند. هر اینچ مربع از این غشا حدود ۹ میلیارد منفذ میکروسکوپی دارد که حدود ۲۰ هزار برابر کوچک تر از قطره آب هستند. به همین دلیل، در حالی که بخار عرق به آسانی خارج میشود، حتی کوچکترین ذره آب نمی تواند وارد شود.
به طور خلاصه، گورتکس تضمین میکند که در هر شرایط آب و هوایی خشک، گرم و راحت بمانید. علاوه بر خاصیت ضدآب، این پارچه مقاومت بالایی در برابر باد دارد و به همین دلیل لباس های ساخته شده با گورتکس، انتخابی ایدهآل برای کوهنوردی، کمپینگ و فعالیت های فضای باز در هوای نامساعد به شمار میآیند.
تاریخچه گورتکس
گورتکس در سال ۱۹۶۹ توسط باب گور ساخته شد. او کشف کرد که کشیدن سریع PTFE تحت شرایط خاص، مادهای محکم و با منافذ بسیار ریز ایجاد میکند. این پارچه جذب آب کم و مقاومت عالی در برابر شرایط آبوهوایی دارد و برای لباسهای بیرونی ایدهآل است.
تا سال ۱۹۷۸، شرکت W.L. Gore & Associates گورتکس سنتی را معرفی کرد؛ اولین لباسهای ضدآب، ضدباد و تنفسپذیر که باران و رطوبت را بیرون نگه میداشتند و اجازه میدادند عرق از داخل خارج شود.
گورتکس چگونه کار میکند؟
گورتکس با مسدود کردن باران، برف و یخبندان و در عین حال اجازه دادن به بخار عرق برای خروج، شما را خشک و راحت نگه میدارد. اما غشای گورتکس تنها بخشی از عملکرد یک ژاکت ضدآب و تنفسپذیر است. لایههای مختلف یک ژاکت چندلایه با هم کار میکنند تا عملکرد بهینه ایجاد شود.
کاپشن های گورتکس معمولاً به سه دسته تقسیم میشوند:
- ژاکت ۲ لایه
- ژاکت ۲.۵ لایه
- ژاکت ۳ لایه
هر لایه هدف خاص خود را دارد:
پارچه پشتیبان
این لایه داخلیترین بخش ژاکتهای ۳ لایه است و وظیفه دارد عرق بدن را به سمت غشای گورتکس هدایت کند، راحتی بیشتری برای فرد فراهم آورد و از غشا در برابر ساییدگی و آسیب محافظت کند. در ژاکتهای ۲.۵ لایه، به جای پارچه پشتیبان، یک شبکه برجسته یا پوشش خاص روی غشا اعمال میشود تا از تماس مستقیم با پوست جلوگیری کند. در ژاکتهای ۲ لایه معمولاً یک لایه مش شناور وجود دارد که عملکرد مشابه دارد.
غشای گورتکس
لایه میانی و اصلی است و جایی که ویژگی ضدآب و تنفسپذیری اتفاق میافتد. گورتکس اجازه میدهد بخار عرق از سوراخهای میکروسکوپی خارج شود و در همان زمان از ورود باران و برف جلوگیری میکند. گرمای تولید شده توسط بدن و رطوبت، یک گرادیان فشار جزئی ایجاد میکند که کمک میکند عرق به خارج منتقل شود.
پارچه رویی
لایه خارجی لباس معمولاً از پلیاستر یا نایلون ساخته میشود و به عنوان خط اول دفاع در برابر بارش و آسیبهای فیزیکی مانند سنگ، شاخه و یخ عمل میکند. این لایه معمولاً با پوشش دافع آب بادوام (DWR) درمان میشود. DWR زاویه تماس بین آب و پارچه را افزایش میدهد و باعث میشود آب به جای جذب شدن، به شکل قطره از سطح لباس غلت بخورد. شما میتوانید سلامت پوشش DWR را با ریختن چند قطره آب روی لباس آزمایش کنید؛ اگر آب از روی سطح غلتید، پوشش سالم است.
برای درک بهتر عملکرد گورتکس در عمل، کاپشن پر نیمه سنگین Gore-Tex اسنوهاک کد 88166 نمونهای ایدهآل است. لایه بیرونی این کاپشن از پلیاستر با فناوری گورتکس ساخته شده و مقاومت بالایی در برابر باد و رطوبت دارد و در عین حال تنفس پذیری مناسبی ارائه میکند. عایق داخلی از پر اردک سفید با تراکم ۸۵/۱۵ گرمای یکنواخت و طبیعی ایجاد میکند و وزن کاپشن سبک باقی میماند تا حرکت راحت باشد.
با استفاده از این ساختار چندلایه، پارچه گورتکس نه تنها شما را در شرایط مرطوب و سرد محافظت میکند، بلکه تجربهای راحت و تنفسپذیر از فعالیتهای فضای باز ارائه میدهد. کاپشن اسنوهاک نمونهای عملی است که نشان میدهد چگونه پارچه گورتکس در عمل، تعادل بین حفاظت و تنفسپذیری را برقرار میکند.
انواع پارچه گورتکس
پارچه گورتکس در انواع مختلف تولید میشود و هر نسخه برای شرایط و نیازهای متفاوتی طراحی شده است. علاوه بر این، چند رقیب قابلتوجه هم وجود دارند که در بازار لباسهای ضدآب و فضای باز مطرح هستند:
1. GORE-TEX کلاسیک: اولین بار در دهه ۱۹۶۰ توسعه یافت و هنوز هم به طور گسترده در کتهای ضدآب، شِلهای بارانی و سایر پوشاک مورد استفاده قرار میگیرد. هرچند این نوع از GORE-TEX به اندازه نسخههای جدیدتر مقاوم نیست، اما به خاطر کاربرد گسترده و انعطافپذیری بالا همچنان محبوب است.
2. گورتکس Pro: این نسخه از GORE-TEX در مقایسه با نوع اصلی، مقاومت و دوام بیشتری دارد و معمولاً در تجهیزات فضای باز سنگینکاربرد مانند وسایل صخرهنوردی استفاده میشود. بهدلیل عملکرد بهتر، GORE-TEX Pro در پوشاک مخصوص هوای سرد نیز بسیار رایج است.
3. گورتکس SHAKEDRY: یکی از جدیدترین نسخهها که سبک و بسیار تنفسپذیر است. این نوع برای فعالیتهای ورزشی شدید مانند دویدن و دوچرخهسواری ایدهآل است و راحتی بیشتری در حرکت فراهم میکند.
4. گورتکس Infinium: خط تولید جدید گورتکس که تمرکز آن تنها بر ضدآب بودن نیست، بلکه ویژگیهایی مانند تنفسپذیری بیشتر، عایق حرارتی بهتر و راحتی بالاتر ارائه میدهد و برای پوشاک فضای باز کاربردی است.
مزایای لباس گورتکس
چرا باید لباس گورتکس را انتخاب کنم؟
انتخاب لباسهای گور-تکس به شما حفاظت قابلاعتماد در برابر باران، برف و باد، راحتی برتر و عملکرد طولانیمدت را تضمین میکند. چه در حال اسکی، اسنوبرد، پیادهروی یا فعالیتهای فضای باز باشید، تجهیزات گور-تکس آرامش خاطر ایجاد کرده و اجازه میدهد تمرکزتان را روی لذت بردن از ماجراجوییها بگذارید.
ویژگی های برجسته لباس گورتکس
گورتکس با ترکیبی از ضدآبی بودن، تنفسپذیری و دوام بالا شناخته میشود. لباس هایی که از این پارچه ساخته می شوند به طور مؤثر از ورود آب جلوگیری میکند و در عین حال اجازه میدهد تعریق بدن خارج شود تا شما در طول فعالیتهای فضای باز خشک و راحت باقی بمانید. ساختار محکم آن عملکرد طولانی مدت لباس را تضمین میکند و از همین جهت لباس گورتکس را به انتخابی قابل اعتماد برای علاقه مندان به طبیعت و ماجراجویان تبدیل میکند
معایب لباس های گورتکس
با اینکه لباسهای گورتکس عملکرد فوق العادهای دارند، برخی محدودیتها نیز وجود دارد:
- هزینه بالاتر نسبت به لباس های معمولی
- نیاز به مراقبت و نگهداری منظم برای حفظ ویژگیهای ضدآب و تنفسپذیری
- امکان کاهش تنفسپذیری در شرایط بسیار مرطوب یا فعالیتهای شدید
- با گذر زمان، پوشش دافع آب بادوام (DWR) فرسوده میشود و مقاومت در برابر آب کاهش مییابد
برای بازگرداندن ضدآبی، کافی است لباس را با شوینده ملایم شسته، دوباره DWR را اعمال کنید و در صورت نیاز با حرارت کم فعال سازی نمایید. همچنین بررسی منظم لباس و تعمیر آسیبها به موقع برای حفظ عملکرد بهینه ضروری است.
سخن پایانی
در مجموع، لباسهای ساختهشده از پارچه گورتکس را میتوان نقطه تلاقی علم و تجربه در طراحی پوشاک فضای باز دانست. این پارچه با ترکیبی هوشمندانه از ضدآب بودن، مقاومت در برابر باد و قابلیت تنفس بالا، شرایطی فراهم میکند تا بدن حتی در آب و هوای نامساعد نیز خشک و راحت بماند. دوام بالا و عملکرد مطمئن آن باعث شده گورتکس به انتخابی ثابت میان کوهنوردان، طبیعت گردان و ماجراجویان حرفه ای تبدیل شود. هرچند قیمت نسبتاً بالا و نیاز به مراقبت دورهای از نکاتی است که باید در نظر گرفت، اما در برابر کارایی و طول عمر چشمگیرش، این موارد چندان پررنگ نیستند.
به پایان این مطلب درباره لباس گورتکس چیست؟ رسیدیم. امیدواریم برای شما مفید بوده باشد و همچنین پیشنهاد می کنیم از سایر مطالب کاربردی زیر نیز دیدن کنید.